Świeży i pachnący świerk, rozłożysta, gęsta jodła albo po prostu niewysokie, sztuczne drzewko ozdobione pięknie lampkami i bombkami. Ciężko wyobrazić sobie Święta Bożego Narodzenia bez drzewka! I choć w naszych domach tradycja ubierania choinki jest znana od pokoleń, mało kto zastanawia się, skąd wziął się ten zwyczaj i dlaczego zaczął się cieszyć taką popularnością. Jaką rolę spełniała kiedyś choinka i czego symbolem jest obecnie? Jakie ozdoby choinkowe są dziś w modzie? Na te pytania odpowiemy w poniższym artykule.

Choinka bożonarodzeniowa – skąd się wzięła ta tradycja?

Istnieje wiele teorii dotyczących tego, w jaki sposób rozwinęła się tradycja strojenia choinki. Już starożytni Rzymianie ozdabiali drzewa liściaste bluszczem i laurem. Celtowie stosowali jako ozdobę jemiołę, a Egipcjanie przynosili liście palm daktylowych do domów jako symbol życia i energii. Rzymianie zapoczątkowali zwyczaj ubierania czy strojenia domu roślinami w Europie, ale to Germanom przypisuje się stworzenie tradycji dekorowania choinki, a właściwie gałązki świeżego świerku (robiono tak już w VIII w. naszej ery). Według legendy, święty Bonifacy podczas nawracania ludów germańskich miał używać małej choinki jako symbolu chrześcijan i życia wiecznego.

Dalej historia choinki bożonarodzeniowej to już bardziej pogańskie niż chrześcijańskie epizody. Najpierw drzewko trafia do domów szlachty i mieszczan, gdzie symbolizuje stare zwyczaje i wierzenia. Na wsi choinki pojawiają się chwilę później i wypierają wcześniejsze tradycje. Choinki świąteczne nie były uznawane za tradycję chrześcijańską aż do 1982 r. Dopiero wtedy po raz pierwszy choinka stanęła na placu w Watykanie i oficjalnie została zaakceptowana jako symbol, który znamy obecnie.

Nie znaczy to, że wszystko zawdzięczamy Germanom. My Słowianie mieliśmy swój własny odpowiednik choinki na święta. Był to diduch – ostatni snopek zboża zbierany podczas żniw i który w przesilenie zimowe dekorowany był i stawiany w najważniejszym miejscu w domu.

Jaką rolę spełniało kiedyś drzewko bożonarodzeniowe?

W dawnych czasach drzewko świąteczne, najczęściej jodła, było symbolem życia i cyklu pór roku. Zielony kolor miał symbolizować odradzanie się natury i pokonanie zła. Tak samo dekoracje świąteczne miały konkretne znaczenia i symbole. Gwiazdę betlejemską wieszano, aby odegnać ciemność – miała wskazywać drogę do domu. Papierowe łańcuchy miały symbolizować więzi rodzinne, a owoce – przynosić szczęście i urodzaj. Dopiero z czasem ustrojone drzewko stało się chrześcijańskim symbolem drzewa rajskiego.

Czego symbolem jest choinka?

Choinka, jak i jej odpowiedniki z innych kultur, liście palmowe, jesion, liść laurowy, były w dawnych czasach uznawane za symbol życia i odrodzenia natury. Wybierano rośliny wiecznie zielone, aby w okresie przesilenia przynosiły do domów nadzieję na koniec zimy i początek nowego cyklu i roku.

Zwyczaj ubierania choinki dawniej i dziś

Kiedyś ozdoby i sama choinka miały znaczenie symboliczne i były wykonywane ręcznie. Łańcuchy jako więzi rodzinne, gwiazda wskazująca drogę do domu, światła pokonujące mrok. Wieszano także orzechy, płody rolne i owoce mające przynieść szczęście i dostatek w nadchodzącym roku. Niekiedy wykonywano ręcznie ozdoby choinkowe mające przynieść szczęście domowi i mieszkańcom.

Dziś zwyczaj ubierania choinki niewiele ma wspólnego z dawnymi wierzeniami, jak i z religią. Dziś ubieranie choinki to symbol świąt Bożego Narodzenia jako całego okresu, a nie konkretnego święta. Stąd prawdziwe i sztuczne choinki stoją nawet w miejscach niezwiązanych z kultem religijnym, takich jak supermarkety, place miast czy urzędy.

Bombki choinkowe – cenna ozdoba choinkowa

Dziś, gdy zastawiamy się, jak ozdobić żywą lub sztuczną choinkę, na początek przychodzą nam na myśl bombki choinkowe. Kiedyś symbol zamożności i bogactwa, dziś wiszą w każdym domu. Skąd wzięła się bombka? Pierwsze szklane bombki powstały w 1840 roku w Niemczech, w hucie szkła w Lausch. Ich twórca, Hans Greiner wymyślił je dlatego, że nie stać go było na jabłka i orzechy!

Wygląd szklanych bombek zmieniał się na przestrzeni lat. Kiedyś były głównie przezroczyste, dziś mienią się wieloma kolorami, przechodzą modyfikacje z sezonu na sezon, a także dopasowują się do wymogów różnych kultur. Bombki popularne w polskich domach niekoniecznie spodobałyby się w amerykańskich – i odwrotnie.

Świąteczne drzewko wszechobecne nie tylko w domach

Sama choinka i sposób jej ozdabiania także mocno się zmieniły. Od symbolicznych gałązek w chłopskich chatach poprzez wystawne, dorodne drzewa w szlacheckich domach, aż po sztuczne drzewka w wielu współczesnych domach. Dziś tradycja choinki to kulturowy fenomen, niekoniecznie wiązany wyłącznie z tradycją katolicką. Stąd choinki możemy spotkać dziś nawet w domach czy świątyniach przedstawicieli innych religii i kultur. Doskonałym przykładem jest Azja, gdzie religia katolicka nie jest zbyt popularna, ale choinki stoją w centrach miast, sklepach i szkołach oraz na placach.

Choinka świąteczna – magiczny symbol świąt

Dziś Boże Narodzenie to nie tylko czas spędzony w rodzinnym gronie, uroczysta kolacja czy prezenty, ale także ładna i kolorowa choinka świąteczna. Wspólne przygotowywanie ozdób, dekorowanie drzewka w wigilijny wieczór jest celebrowane w wielu domach z wielką uwagą, mniejszą rolę odgrywa niekiedy sama wieczerza.

Magia świąt może udzielić się Państwu także podczas zwiedzania naszej fabryki bombek w Piotrkowie Trybunalskim. Tu można przyjrzeć się z bliska, jak powstają szklane, ręcznie malowane cudeńka, można także samodzielnie udekorować własną bombkę i zabrać ją do domu. Zapraszamy także do firmowego sklepu pełnego świątecznych ozdób.